HAŞIL SÖKME

Denim kumaşı, ipliği boyalı bir kumaştır. Çile halindeyken boyanır ve daha sonra dokunur. Bu dokuma işlemi sırasında mekiğin gidiş gelişlerindeki yüksek hız ve sürtünme nedeniyle oluşabilecek kopma ve tozuşmayı önlemek için çözgü ipliklerinin üzerine kayganlığı ve mukavemeti arttıran haşıl malzemesi sürülür.

Bu amaçla nişasta ve nişasta türevleri, CMC veya PVA gibi sentetik haşıl malzemeleri kullanılır. Yıkama için kritik nokta burada başlar çünkü kırıksız, abrajsız ve istenilen tuşede bir yıkama yapılması için kullanılan haşıl malzemelerinin uzaklaştırılması gerekmektedir.

Bu işlem sentetik haşıllarda çok kolaydır çünkü bunlar su ile yıkandığında malın üzerinden uzaklaşırlar ama nişasta bazlı haşıl kullanıldığında durum değişir çünkü nişasta suda çözülmediği için nişastayı parçalamak gerekmektedir. Bu amaç için çeşitli yöntemler geliştirilmiştir.

Yıkamada bu yöntemlerden en çok kullanılan haşıl sökücü enzimlerdir (alfa amilaz). Haşıl sökme işlemi sırasında en önemli problem haşılın düzgün ve yeteri kadar sökülememesi nedeniyle ortaya çıkabilecek kırık ve abrajdır. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta makinaya atılan malların yeterince ıslanıp bir miktar yumuşayıncaya kadar kırılmamasını sağlamaktır.

Çünkü makina dönmeye başladıktan sonra mallar kendi ağırlıklarıyla birbirlerini sıkıştırırlar ve zaten sert oldukları için katlandıkları yerlerden iz yaparlar. Bu problemleri azaltmak için ıslatıcı ve kırık önleyiciler kullanır. Islatıcı, malın makinada çok hızlı bir şekilde suyu emmesini sağlarken aynı zamanda kullanılan diğer kimyasalların malın içine daha iyi nüfuz etmesini sağlar. Kırık önleyiciler ise iki farklı şekilde etki ederler.

Birinci gruptaki kırık önleyiciler malın etrafında ince kaygan bir film tabakası oluşturarak makina içinde katlanan malın kat yerinin sürekli değişmesini sağlar. Bu sayede kat yeri kalıcı bir iz yapmaz. İkinci gruptaki kırık önleyiciler ise malın içindeki boşlukları doldurarak malı şişirirler ve bu sayede kırık yerinin sürekli değişmesini sağlarlar.